Z okazji 80 rocznicy pierwszych masowych deportacji obywateli polskich na Sybir oraz 25-lecia polskiego Stowarzyszenia Sybiraków i Ofiar Represji Politycznych na Białorusi w dniu 09.02.2020 r. Związek Polaków na Białorusi, Stowarzyszenie Łagierników Żołnierzy Armii Krajowej oraz nasza Fundacja zorganizowały w Lidzie uroczyste obchody upamiętniające obywateli polskich represjonowanych przez Sowietów w latach 1940-1956.
Obchody rozpoczęły się mszą świętą ku czci Sybiraków i ich rodzin w kościele farnym w Lidzie, a następnie główna uroczystość odbyła się w polskiej szkole społecznej przy oddziale Związku Polaków na Białorusi w Lidzie.
Honorowymi gośćmi byli członkowie Stowarzyszenia Sybiraków i Ofiar Represji Politycznych – Sybiracy, którzy za bycie Polakami zostali całymi rodzinami wywiezieni przez Sowietów w latach 40-tych, ale także jeszcze w latach 50-tych XX w. na Sybir i do Kazachstanu. Była to pierwsza tak podniosła uroczystość w Lidzie upamiętniająca ich losy, a także nieprzerwaną od 25 lat działalność ich Stowarzyszenia założonego przez Pana Tadeusza Malewicza.
Uroczystość swą obecnością zaszczycili : Pani Marszałek Maria Koc, Pani Senator Margerita Budner, Konsul Generalny RP w Grodnie Pan Jarosław Książek, Prezes Związku Polaków na Białorusi – Pani Andżelika Borys, Prezes Stowarzyszenia Sybiraków i Ofiar Represji Politycznych – Pani Halina Niekrasowa, Prezes Oddziału Lidzkiego tego Stowarzyszenia – Pani Helena Giebień, Prezes Stowarzyszenia Łagierników Żołnierzy AK – Pan Artur Kondrat wraz z kombatantami AK zamieszkałymi na Białorusi oraz Pani Barbara Pieniek – Wiceprezes naszej Fundacji. Gospodarzem obchodów była Pani Irena Biernacka – Prezes Oddziału Lidzkiego ZPB.
Uroczystość rozpoczęła się od fragmentu wywiadów biograficznych nagranych w roku 2019 przez członków naszej Fundacji z Sybirakami Ziemi Nowogródzkiej, który przypomniał zebranym wydarzenia tamtych tragicznych dni przymusowych wywózek całych polskich rodzin na Sybir i do Kazachstanu. Harcerze z 1 Drużyny Harcerskiej w Lidzie wprowadzili sztandar Stowarzyszenia Sybiraków i Ofiar Represji Politycznych. Odśpiewany został „Hymn Sybiraków”.
Następnie odsłonięta została przez Panią Marszałek Marię Koc i Prezes Stowarzyszenia Sybiraków – Halinę Niekrasową tablica ufundowana przez Sybiraków Ziemi Lidzkiej :
„Pamięci naszych najbliższych, których szczątki usłały drogi Syberii i Kazachstanu,
pomordowanych w łagrach, obozach i więzieniach w latach 1939-1956”.
Kwiaty i znicze pamięci pod tablicą złożyli :
– delegacja Polaków z Białorusi w składzie Pani Andżelika Borys – Prezes ZPB, Pani Halina Niekrasowa, Pani Helena Giebień – Prezes Oddziału Lidzkiego Stowarzyszenia Sybiraków
– delegacja Rodaków z Kraju – Pani Marszałek Maria Koc, Konsul Generalny RP w Grodnie Pan Jarosław Książek, w imieniu Stowarzyszenia Łagierników Żołnierzy AK – Pani płk Weronika Sebastianowicz oraz Prezes Artur Kondrat
– delegacja przedstawicieli młodzieży Ziemi Lidzkiej.
Następnie przystąpiono do wręczenia okolicznościowych znaków pamięci i odznaczeń. Pani Marszałek Maria Koc wraz z Panią Senator Margeritą Budner wręczyły Zarządowi Stowarzyszenia Sybiraków i Ofiar Represji Politycznych Orła senackiego, podczas gdy Pani płk Weronika Sebastianowicz wręczyła ww. Zarządowi w imieniu organizatorów uroczystości – okolicznościowy ryngraf.
Następnie 37 członków Stowarzyszenia Sybiraków i Ofiar Represji Politycznych zostało uhonorowanych przez Związek Polaków na Białorusi oraz Stowarzyszenie Łagierników Żołnierzy Armii Krajowej okolicznościowymi medalami w dowód wdzięczności za zasługi dla Stowarzyszenia Sybiraków oraz wieloletnią pracę na rzecz upamiętnienia i upowszechnienia losów Polaków represjonowanych przez reżim stalinowski w latach 1939-1956. Medale zostały wręczone Sybirakom przez Prezes Andżelikę Borys i Prezesa Artura Kondrata.
Część oficjalną zakończyło odczytanie listów skierowanych do organizatorów i uczestników obchodów przez Wiceprezesa Rady Ministrów i ministra aktywów państwowych Pana Jacka Sasina oraz przez Pana Ministra Jana Kasprzyka – Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, a także uroczyste przemówienia Pani Marszałek Marii Koc, Konsula Generalnego RP w Grodnie Pana Jarosława Książka, Pani Prezes Andżeliki Borys oraz Prezesa Artura Kondrata.
W części artystycznej obchodów dla zebranych wystąpili uczniowie społecznej szkoły polskiej w Lidzie oraz zespół wokalny „Lidziejka”, a także przybyła z Polski Pani Weronika Zdzieborska – laureatka I Międzynarodowego Festiwalu Pieśni Pamięci „Walczącym o Niepodległość” współorganizowanego corocznie przez naszą Fundację.
Na zakończenie przemówiła Prezes Oddziału Lidzkiego ZPB – Pani Irena Biernacka, a także gościom i organizatorom uroczystości za upamiętnienie losu Sybiraków podziękowały Panie Halina Niekrasowa i Helena Giebień.
Na tym zakończyło się to wyjątkowe wydarzenie, w którym Rodacy z Nowogródczyzny i Grodzieńszczyzny wraz z Rodakami z Kraju, jak jedna rodzina, wspominali i upamiętnili Polaków – ofiary masowych deportacji przez Sowietów.
Cześć i chwała Bohaterom. Pamiętajmy o Sybirakach !!
