W dniach 16-19.08.2019 r. nasza Fundacja wraz ze Stowarzyszeniem Łagierników Żołnierzy Armii Krajowej, Związkiem Polaków na Białorusi oraz Światowym Związkiem Żołnierzy AK Okręg Wileńsko-Nowogródzki zorganizowała na terenie Białorusi obchody 75 rocznicy bitwy żołnierzy AK z wojskami NKWD pod Surkontami na Nowogródczyźnie.
Główne uroczystości rocznicowe na cmentarzu wojennym AK w Surkontach odbyły się w dniu 17.08.2019 r. z udziałem przedstawiciela Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego – sekretarz stanu Pani Anny Schmidt-Rodziewicz, Konsula RP w Grodnie Pana Jarosława Książka z małżonką, weteranów Armii Krajowej z Panią płk Weroniką Sebastianowicz na czele oraz delegacją szeregu oddziałów Związku Polaków na Białorusi na czele z Panią Prezes Andżeliką Borys, Polakami z Kraju i Białorusi.
Uroczystość na cmentarzu w Surkontach rozpoczęła msza polowa ku czci poległych żołnierzy AK, koncelebrowana pod przewodnictwem ks. Andrzeja Rodziewicza. Po jej zakończeniu rozpoczęły się uroczyste obchody 75 rocznicy starcia wojsk AK z NKWD. Pamiątkowy ryngraf od Stowarzyszenia Łagierników Żołnierzy AK oraz Okręgu Wileńsko-Nowogródzkiego ŚZŻAK z okazji 75 rocznicy zaprzysiężenia w szeregi Armii Krajowej otrzymała Pani płk Weronika Sebastianowicz. Następnie Kresowymi Krzyżami Pamięci nadawanymi przez Stowarzyszenie Łagierników Żołnierzy AK za postawę patriotyczną, prace na rzecz podtrzymania historii, kultury i tradycji na dawnych Kresach Wschodnich II RP zostali odznaczeni :
Na wniosek Kapituły Złoty Kresowy Krzyż Pamięci otrzymali Pani Andżelika Borys oraz Pan Stanisław Uszakiewicz.
Na wniosek Pani Andżeliki Borys – Prezes Związku Polaków na Białorusi uchwałą Kapituły Srebrnym Kresowym Krzyżem Pamięci wyróżnieni zostali :
1.Kazimierz Choder
2.Halina Żegzdryń
3.Helena Marczukiewicz
4.Alina Jaroszewicz
5.Maria Tiszkowska
6.Andrzej Sobol
7.Teresa Pietrowa
8.Maria Łukoszko
9.Teresa Mielko
10.Andrzej Poczobut
- Irena Biernacka
12.Maciej Wróblewski
13.Denis Zwonik
W dalszej części uroczystości list Prezesa Rady Ministrów Pana Mateusza Morawieckiego do uczestników obchodów w Surkontach odczytała Pani Minister Rodziewicz. Po niej kolejno głos zabrali: Konsul Generalny RP Jarosław Książek, Pani płk Weronika Sebastianowicz, Prezes Andżelika Borys, Kazimierz Krajewski – Prezes ŚZŻAK Okręgu Wileńsko–Nowogródzkiego oraz Prezes Artur Kondrat. Uroczystość zakończył występ Pana Macieja Wróblewskiego, który zaśpiewał po raz pierwszy pieśń napisaną przez siebie ku czci żołnierzy poległych w Surkontach oraz uroczyste złożenie wieńców i zapalenie zniczy pamięci. W czasie trwania całej uroczystości wartę honorową przy poszczególnych mogiłach sprawowali harcerze.
Następnie uczestnicy obchodów udali się do polskiej społecznej szkoły podstawowej w Lidzie, gdzie mieli okazję zobaczyć występ dzieci z miejscowej szkoły przy ZPB w Lidzie, zespołu z Radunia ZPB Lida oraz zespołu dorosłych artystów z oddziału ZPB w Lidzie. Po krótkiej przerwie na poczęstunek widzowie obejrzeli koncert „Pamiętajmy o bohaterach” barda Macieja Wróblewskiego oraz Weroniki Zdzieborskiej – laureatki konkursu wokalnego pieśni patriotycznych Międzynarodowego Festiwalu Pieśni Pamięci „Walczącym o Niepodległość” współorganizowanego przez naszą Fundację od 2017 r. Poruszające pieśni zakończyły pierwszy dzień obchodów 75 rocznicy bitwy pod Surkontami.
W niedzielę, 18.09.2019 r. uczestniczyliśmy w polskiej mszy świętej w Kościele Podwyższenia Krzyża Świętego w Lidzie, a następnie odwiedziliśmy szereg miejsc pamięci o żołnierzach Armii Krajowej, gdzie złożyliśmy wiązanki kwiatów i zapaliliśmy znicze – cmentarze z kwaterami żołnierzy Armii Krajowej w : Jancewiczach, Wawiórce, Starych Wasiliszkach, Niecieczy, Krupowie oraz na Cmentarzu Lotników w Lidzie.
W tym czasie inna część naszej delegacji zorganizowała w społecznej Szkole Podstawowej w Lidzie warsztaty historyczne dla polskich dzieci, młodzieży i dorosłych na temat wojny polsko-bolszewickiej 1920 r. oraz przypadającej niebawem 80 rocznicy wybuchu II wojny światowej. Serce cieszyły bardzo dobre wyniki wszystkich drużyn w kończącym warsztaty quizie z historii Polski. Gratulujemy jeszcze raz ich uczestnikom !
Całość obchodów zakończyło Ognisko Pamięci. Następnego dnia powróciliśmy do Polski.
Zwieńczeniem obchodów 75 rocznicy bitwy pod Surkontami było opublikowanie na podstronie internetowej naszego partnera – Stowarzyszenia Łagierników Żołnierzy AK, podlinkowanego z naszą stroną internetową tematycznego portalu edukacyjnego o bitwie, Nowogródzkiej AK i poległych w niej żołnierzach, powstałego we współpracy z Okręgiem Wileńsko-Nowogródzkim ŚZŻAK. Serdecznie zapraszamy Państwa do odwiedzenia portalu : http://armiakrajowa-lagiernicy.pl/surkonty/
Zarząd Fundacji dziękuje bardzo współorganizatorom obchodów, a także ich sponsorowi – firmie PZU S.A.
